Nederland grondlegger koffiecultuur

Koffie kwam uit de Arabische wereld. En de Arabieren probeerden het kweken van koffie zo lang mogelijk in eigen hand te houden. Maar wie waren het die er voor het eerst in slaagden om buiten het Arabische schiereiland koffie te verbouwen? De Nederlanders natuurlijk!

In 1616 wist Pieter van den Broecke wat van de bonen mee te nemen uit Mocha, Jemen. Hij nam ze mee terug naar Amsterdam en daar floreerden de plantjes uiteindelijk. Hij was daarmee verantwoordelijk voor de verdere verspreiding van het koffiegewas, naast dat hij een nootmuskaat en kruidnagelen monopolie voor de VOC had geregeld op Banda. Waar overigens zoveel eilandbewoners werden gedood dat het eiland opnieuw bevolkt moest worden met slaven van naburige eilanden.

40 jaar lang groeiden de koffieplantjes in de kassen van de Hortus Botanicus. Ze werden geplant in Ceylon en het zuiden van India. Maar dat was niet succesvol. Pas in 1696 slaagde de VOC Erin om op Java echt met succes koffie te verbouwen. En de eerste koffiebonen verschenen pas in 1706 in Amsterdam.

Via Nederland werden de koffieplantjes naar Frankrijk gebracht als cadeau voor de Franse koning Lodewijk XIV van de burgemeester van Amsterdam Gebrand Pancras. Door de Fransen werd koffie geplant op Martinique in 1726. Vandaar kregen de Portugezen belangstelling voor de koffie die werd geplant in Brazilië. Francsico de Melo Palheta zou dat gedaan hebben door de vrouw van de Franse Gouverneur van het naburige Guiana te verleiden. Die gaf hem de plantjes die door de gouverneur geweigerd werden. Sinds 1830 is Brazilië de grootste koffieproducent ter wereld.

Overigens waren er tot begin 19e eeuw nog behoorlijk wat slaven werkzaam op de koffieplantages. In 1770 werkten er bijvoorbeeld zeker 25.000 slaven in het veld om koffie te kunnen cultiveren. En nog steeds is werkzaam zijn op koffieplantages iets voor arme landarbeiders.

Koffie is een lekker drankje met leuke weetjes, maar ook verweven met de verhoudingen tussen de westerse en de ontwikkelende wereld vanaf het begin van cultivatie van de koffieboon buiten Afrika en het Midden-Oosten.

Pieter van den Broecke door zijn vriend Frans Hals geschilderd




0 reacties :

Een reactie posten